133, Biskupski - Nieznana Wojna Hollywood Przeciwko Polsce 1939-1945
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
G.L ]oe] w późniejszych fazach wojny. W gruncie rzeczy w walkach nie biorą udziału żadne polskie oddziały z wyjątkiem garstki wchodzącej w skład RAK Nie ma powstania Żydów w getcie warszawskim w 1943 roku ani powstania w całej stolicy w następnym roku. Paru Polaków czy też ich potomków służy w siłach amerykańskich, ale częstą mają słabą motywację (Action in the Nortb Atlantic) albo są niestabilni psychicznie (Air Force, Eagle Squ-adron, 'The Story ofG.L Joe). Można się tego spodziewać, bo Polacy w Ameryce to dość żałosna zbieranina (Pittsburgh, Action in the North Atlantic, może Sińce You Went Away). Tale wygląda hollywoodzka wersja udziału Polaków w drugiej wojnie światowej.
Co ciekawe, Hollywood postanowiło nakręcić podczas wojny nie jedną, a dwie biografie słynnych Polaków: Madame Curie z 1943 roku o Marii Skłodowskiej iA SongtoRememberz 1945 roku
0 Chopinie - premiera tego obrazu miała miejsce już po za
kończeniu wojny w Europie. Oba filmy były dużymi przedsię
wzięciami, z gwiazdorską obsadą, przygotowanymi z rozmachem,
niemałym kosztem. Oba były nominowane do licznych nagród
1 cieszyły się uznaniem krytyków, zwłaszcza Ma.da.me Curie. Od
noszą się do Polaków, o których opowiadają ze sporą dozą sympatii.
Ich pozytywny ton w kwestii Polski uderza wręcz na tle filmów po
święconych tematyce współczesnej, w tym przede wszystkim wojnie.
Anomalię tę wyjaśnia zapewne fakt, że filmy dotyczą takich spraw
polskich, które nie były zbyt istotne dla polityki okresu wojny115.
Nawet administracja Roosevelta zaniepokoiła się niemal zupełną nieobecnością tematyki polskiej w kinie. Te filmy pozwoliły Hollywood upamiętnić Polskę z bezpiecznej pod względem politycznym odległości. Niemniej jednak dopracowano je starannie tak, aby uniknąć wszelkich kwestii, które mogłyby,
115 Hollywood zaczęło pod koniec lat trzydziestych tworzyć serie „biografii naukowców" (obejmującą biografie Pasteura, Bella i dwie Edisona). Do tej kategorii dobrze pasuje film o Skłodowskiej-Curie.
choćby przez analogię, prowadzić do niewygodnych pytań o stanowisko Polski w trwającej wojnie.
W Madame Curie w rolach Marii Skłodowskiej i Piotra Curie występują Greer Garson i Walter Pidgeon, którzy wcześniej z powodzeniem zagrali parę w popularnej Mrs. Miniver116. Film jest luźno oparty na napisanej przez Ewę Curie biografii jej matki, opublikowanej w 1937 roku. Polskie aspekty filmu są w gruncie rzeczy dość nieliczne i przypadkowe. Akcja rozpoczyna się na Sorbonie, gdzie studiuje uboga Maria. Mdleje z głodu podczas zajęć. Dobrotliwy profesor Jean Perot (Albert Bassermann) lituje się nad nią i zaprasza na posiłek, podczas którego ma miejsce następujący dialog:
Perot: Kochasz Polskę? Skłodowska: O tak, kocham Polskę.
Perot: Fizykę, matematykę i Polskę. Skłodowska: Tak.
Niedługo potem Maria rozpoczyna pracę w laboratorium młodego Piotra Curie. Oświadcza, że wróci do Warszawy niebawem, po ukończeniu studiów. Curie, rozwodząc się nad znaczeniem poświęcenia nauce, zachęca ją, by pozostała w Paryżu j kontynuowała studia. Gdy Maria ma odpowiedzieć, w tle wy-brzmiewa polski hymn narodowy. Skłodowska, wyraźnie targana emocjami, mówi: „Są też inne ważne rzeczy". Hymn kończy się. Scena ta w poruszający, ale bardzo przytłumiony sposób przywołuje polski patriotyzm. Jest zarazem o wiele zbyt subtelna, by mogła trafić do amerykańskiej publiczności. Ilu amerykańskich widzów rozpoznałoby melodię i wyciągnęło właściwy wniosek?
Garson twierdziła, że na potrzeby swojej roli „przeczytała wszystko" o Skłodowski ej -Curie, a nawet zleciła tłumaczenie materiałów po polsku. Istotnie, przedstawiła ją z wielką sympatią.
270
271
[ Pobierz całość w formacie PDF ]